Boek 'V2-VERGELTUNG' UIT DEN HAAG e.o.


... terug naar inhoudsopgave ....

De trieste balans

Binnen een straal van 180 meter richtte de explosie van een V2-raket zware schade aan.

Van ongeveer één op de twaalf raketten mislukte de lancering. Op tenminste elf plaatsen stortten V2-raketten neer, deels op het bebouwde en bewoonde gedeelte van Den Haag. De 1000 kilogram zware springlading richtte bij het neerkomen grote verwoestingen aan. Bij voortijdig neerstortende raketten versterkte de brandstof het verwoestend effect aanzienlijk. Omdat een vallende raket minder diep in de bodem sloeg, dan bij een normaal treffen op het doel aan het einde van de ballistische baan, was het oppervlak van de vernieling groter. In een enkel geval bleef de gevechtskop van een neerstortende, of in de lucht ontploffende raket intact.

Als direct gevolg van de mislukte raketlanceringen kwamen ten minste 60 inwoners van Den Haag om het leven en raakten er 126 gewond. Een groot aantal woonhuizen werd verwoest of zodanig zwaar beschadigd, dat ze later als onbewoonbaar moesten worden gesloopt. Van meer dan 6000 woningen waren de ruiten gesprongen. Ogenschijnlijk is dit een geringe schade, doch er was nauwelijks glas beschikbaar om de ruiten te herstellen, zodat veel huizen provisorisch dichtgetimmerd moesten worden. In de strenge hongerwinter, toen brand- en lichtstoffen schaars waren, betekende dit een groot ongemak voor de getroffen bewoners.

Archipelbuurt

Op 25 januari 1945 stortte een V-2 raket vlak na de lancering neer in de Riouwstraat. Er vielen daarbij 10 doden en 41 mensen raakten gewond. 46 woningen werden verwoest, of zwaar beschadigd. Later zochten overlevenden in de puinhopen naar hun bezittingen. De familie Hijmans, van no. 114, wist daarbij nog een kostbaar erfstuk, in de vorm van een antieke kast, te redden. In de puinhopen van de Riouwstraat lieten overlevenden op deurposten en dergelijke voor verontruste familieleden een levensteken en hun evacuatieadres achter, een gewoonte die ook bij gewone bombardementen plaats vond.

Bomen- en vruchtenbuurt

De verwoesting van de Riouwstraat werd overtroffen door die van de Indigostraat, hoek Kamperfoeliestraat. Hier stortte op 1 januari 1945 om 17.15 uur een mislukte V2-raket neer. 24 personen kwamen om het leven en 50 raakten gewond. Dit relatief geringe aantal slachtoffers wordt verklaard door het tijdstip van de inslag, op het moment dat veel buurtbewoners elders in de stad familie, vrienden en bekenden nieuwjaar aan het wensen waren. 76 huizen werden verwoest, of zwaar beschadigd en in een straal van twee kilometer sneuvelden de ruiten van nog eens 2844 huizen. Kort na de oorlog plaatste de firma Keuzekamp een gedenksteen als herinnering aan de ramp met de V-2 op 1 januari 1945. Later is het monument verplaatst naar de Indigostraat.

Statenkwartier

De Willem de Zwijgerlaan werd twee maal getroffen door een neerstortende V2-raket. De eerste raket viel vermoedelijk omstreeks 31 december 1944 aan de zijde van de Jacob Hopstraat. De tweede raket stortte waarschijnlijk omstreeks 8 februari 1945 neer tussen de Antonie Duyckstraat en de Van den Eyndestraat. Omdat de Willem de Zwijgerlaan als Sperrgebiet ontruimd was vielen er geen Nederlandse slachtoffers.

Duindorp

Op 12 maart 1945 werd Duindorp getroffen door de wrakstukken van een in de lucht ontplofte V2-raket. Brokstukken vielen in de Flakkeesestraat, waar een groot aantal woningen door de explosie en daarop volgende brand werden vernield. Er waren bij deze inslag in het Sperrgebiet geen Nederlandse slachtoffers te betreuren.

Scheveningen

Op 23 maart 1945 stortten om 9.10 uur de brokstukken van een in het Statenkwartier afgevuurde V2, die na een aantal wonderijke capriolen in de lucht ontplofte, neer op een drietal huizen in de omgeving van de politiepost in de Duinstraat. Daarbij werd het verhuis- en kolenbedrijf van de firma Spaans aan de Westduinweg getroffen. Zes personen kwamen om het leven, waaronder vier leden van de familie Van der Ende, die een schuilplaats hadden gezocht in een schuilkelder bij tramlijn 11. Pas uren later gaf de Wehrmacht het inslaggebied vrij en konden de overlevenden de doden onder het puin vandaan halen.

Dagboekfragment van S.C. van Vleuten, waarin de capriolen van de op 23 maart 1945 op Scheveningen neergekomen V2 worden beschreven en in beeld gebracht.Dagboekfragment welwillend ter beschikking gesteld door de Heer R. van Vleuten, Egmond aan den Hoef.

Loosduinen

Het bosrijke gebied rond Ockenburg was uitermate geschikt voor het lanceren van V2-raketten. De Monsterse Weg vormde een goede aanvoerroute voor de raketten en de tankauto´s met vloeibare zuurstof en alcohol.

Het aanwezige wegenpatroon maakte de Stichting Bloemendaal tot een veelgebruikt afvuurpunt. Door de bomen was vanuit de lucht slechts weinig te zien. Vanwege het Sperrgebiet kwamen er slechts weinig Nederlanders, zodat geheimhouding verzekerd bleef. Toch wist het verzet de lanceerplaatsen in kaart te brengen.

De gebouwen van de Stichting Bloemendaal werden zwaar beschadigd door een voortijdig neerstortende V2-raket. De kerk werd later hersteld, maar nog steeds zijn de littekens van de inslag te zien. Op het grensgebied van Dorestad en Ockenrode lagen nog jaren lang in een enorme krater de resten van een neergekomen V2-raket.

Rijswijk

Op 27 oktober 1944 werd om 15.53 uur een V2 gelanceerd vanaf de oprijlaan van het voormalige Huis ter Nieuburg in het Rijswijkse Bos, gemarkeerd door een gedenknaald ter herinnering aan de Vrede van Rijswijk van 169710. Spoedig na de lancering trad een mankement op, waardoor de raket vanaf circa één kilometer hoogte neerstortte. Het instituut van de Kruisvaarders van St. Jan werd door het neervallende projectiel getroffen. Er vielen 13 dodelijke slachtoffers en 24 personen raakten gewond.

Naar de voetnoten
Terug naar inhoudsopgave

© tekst: drs J.R. Verbeek © titel: drs. J.R. Verbeek
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in geautomatiseerde gegevensbestanden, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door foto-kopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en uitgever. Alle vertalingsrechten, ook van de titel en afgeleiden daarvan, berusten bij de auteur.
Almere-Den Haag, 18 februari 2003